Anton Nijssen

Voor zover bekent gaat de geschiedenis van Keukenhof terug tot de 15de eeuw.

Gravin Jacoba van Beieren (1401-1436) haalde uit het Keukenduin groente en fruit voor de keuken van kasteel Teylingen. Vandaar de naam ‘Keukenhof’.

Jacobe van Beieren (1401-1436)

Jacoba van Beieren, die Dauphine van Frankrijk en gravin van Henegouwen was erfgename van de graafschappen Holland, Zeeland en Henegouwen. Een makkelijk leven had zij niet; al op vijfjarige leeftijd werd zij als huwelijkskandidate ingezet in het dynastieke machtsspel. Het bleef niet bij één gearrangeerd huwelijk. Haar eerste man overleed, de tweede echtverbintenis – met haar neef – liet ze ongeldig verklaren, een derde strandde. Voor haar vierde en laatste huwelijk moest zij afstand doen van haar macht, wat doet vermoeden dat het in dit geval om oprechte liefde ging. Tragisch genoeg stierf Jacoba twee jaar na de huwelijksvoltrekking aan de gevolgen van tuberculose.

De landerijen bij Slot Teylingen staan bekend als het keukenduin en dat ontleent zijn naam aan het feit dat de opbrengsten van het duingebied zoals wild, vee en allerlei kruiden en bessen bestemd waren voor de huishouding ofwel keuken van het slot. De bekendste bewoner was de Hollandse gravin Jacoba van Beieren, die zich in het slot terugtrok na de Hoekse en Kabeljauwse twisten en haar gemaal Frank van Borssele, de eerste stadhouder van Holland na de graventijd.

Van het slot is nu nog slechts een ruïne over. Daarom wordt het slot ook wel 'Ruïne van Teylingen' genoemd. Deze is goed geconsolideerd, bestaat uit een ringmuur en een donjon waarvan de ringmuur deel uitmaakt en is gedeeltelijk door water omgeven.

De ruïne van slot Teylingen

Het kasteel is een ronde waterburcht. De ringmuur dateert uit het begin van de 13e eeuw en het woongebouw van kort daarna. Het kasteel is in de Tachtigjarige Oorlog rond 1570 zwaar beschadigd en daarna gedeeltelijk hersteld. Het had ook een voorburcht. Omstreeks 1675 is de donjon uitgebrand, waarna verval intrad en gedeelten geleidelijk gesloopt werden. Het landgoed (en ook de ruïne) behoorde tot de bezittingen van het gewest Holland, die in 1795 werden genationaliseerd. Kort daarop werd het complex verkocht, onder de voorwaarde dat de ruïne niet gesloopt mocht worden. Daarmee is de ruïne een vroeg voorbeeld van Nederlandse monumentenzorg.

In 1889 is de ruïne door W. van Teylingen teruggeschonken aan de Staat der Nederlanden, die nog steeds eigenaar is.

De naam Keukenhof is afgeleid van Keukenduin, dat behoorde tot Slot Teylingen. Het keukenduin ontleent zijn naam aan het feit dat de opbrengsten van het duingebied zoals wild, vee en allerlei kruiden en bessen bestemd waren voor de huishouding oftewel de keuken van het Slot Teylingen, waar onder andere Jacoba van Beieren heeft gewoond.

Buitenplaats Keukenhof kent een lange geschiedenis die teruggaat tot 1641. In dat jaar liet Adriaen Maertensz Block Huis Keukenhof bouwen. Het zou nog ruim twee eeuwen duren alvorens het huis werd voorzien van fraaie torens. Sindsdien staat het bekend als Kasteel Keukenhof. In de 17e eeuw trokken welgestelde families zich in de zomer graag terug op hun weelderige buitenplaatsen. In het voorjaar verlieten zij per trekschuit de stad om tot oktober buiten te vertoeven

In 1641 werd kasteel Keukenhof gebouwd en het landgoed groeide uit tot een oppervlakte van ongeveer 230ha.

Kasteel Keukenhof

Kasteel Keukenhof te Lisse is in 1642 oorspronkelijk gebouwd als classicistisch landhuis door Adriaen Maertensz. Block, een voormalig commandeur van de VOC in de Molukken. Het is niet duidelijk of hij het ook bewoonde. Latere eigenaren waren onder meer de anatoom, prof. Willem Röell, en de kunstkenner Johan Steengracht van Oostcapelle, die het kasteel in 1809 van de ondergang redde.

Cecilia Maria was de enige dochter van Steengracht van Oostcapelle en getrouwd met Carel Anna Adriaan van Pallandt, een baron van het oud-adellijk geslacht Van Pallandt. Zij erfde de Keukenhof, dat toen werd verhuurd aan Mr. Hugo Gevers, en het vererfde op de familie Van Lynden na een huwelijk in 1861 met Cornelia Johanna, baronesse van Pallandt (1840-1923). Het kasteel is van 1861-1863, in opdracht van de familie Van Pallandt, naar ontwerp van architect Elie Saraber, in neogotische stijl uitgebreid en voorzien van hoektorens.

Landschapsarchitecten Jan David Zocher en zijn zoon Louis Paul Zocher, later ook de ontwerpers van het Vondelpark, richtten in 1857 de tuin rondom het kasteel opnieuw in. Dat park, in Engelse landschapsstijl, vormt nog altijd de basis van Keukenhof.

Portret van Jan David Zocher (1791-1870)

De laatste eigenaar, Jan Carel Elias graaf van Lynden (1912-2003), kleinzoon van baronesse Cornelia Johanna van Pallandt, liet het kasteel inclusief het 230 grote hectare landgoed na zijn dood na aan de Stichting Kasteel Keukenhof.  Het totale Landgoed Keukenhof bestaat uit ongeveer 230 hectare grond, bossen en landerijen.

De meeste naamsbekendheid dankt Kasteel Keukenhof aan de gelijknamige bloemententoonstelling Keukenhof, die op een gedeelte van het landgoed wordt gehouden.

De Eerste Opening Van Keukenhof op 23 maart 1950

In 1949 bedacht een groep toonaangevende bloembollenkwekers en -exporteurs het plan om op het landgoed een tentoonstelling van voorjaarsbloeiende bloembollen te maken. Het lentepark Keukenhof was een feit. In 1950 ging het park voor het eerst open.

Sicco Mansholt, minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, opende op 23 maart 1950 de eerste editie van de Keukenhof. Tijdens zijn openingsspeech roemde hij de samenwerking van de regionale bloembollentelers: "Zij die collega's zijn, maar ook concurrenten voor elkander betekenen, hebben door keiharde zakelijkheid aan algemeen belang ondergeschikt te maken, "Keukenhof" tot stand gebracht" (Bron: Nieuwe Leidsche Courant, 24 maart 1950).

Keukenhof is gevestigd op een gedeelte van het landgoed van Kasteel Keukenhof.

Sinds 1950 heeft de Keukenhof beroemde gasten mogen verwelkomen, waaronder Eisenhower, Jimmy Carter, Hillary Clinton en leden van buitenlandse vorstenhuizen. De leden van het Nederlandse Koninklijk Huis hebben uiteraard niet ontbroken. Koningin Juliana en koningin Beatrix verrichtten verschillende keren de openingshandeling voor de Keukenhoftentoonstelling. Prinsessen en prinsen waren meer dan eens te gast.

Zie ook deze Polygoon opname van 20 april 1950

KEUKENHOF: - bezoekers lopen rond; - cu's bloeiende bloemen; - in een openluchttheater wordt een opvoering gegeven van een openluchtspel met historische figuren rond Jacoba van Beieren; 15:57 en 16:15 Belgische koningin-moeder Elisabeth (dame met zonnebril); 16:06 Hoge Commissaris van Indonesië, M. Roem, met echtgenote; BLOEMENCORSO: met bloemen versierde praalwagens rijden door de straten.

Keukenhof 1968